به گزارش خبرنگار وسائل، کتاب فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه «از قرن چهارم تا سیزدهم ه.ق» تألیف محمد علی قاسمی و همکاران و زیر نظر آیت الله صادق لاریجانی از طرف دانشگاه علوم اسلامی رضوی در قالب دو جلد منتشر شده است.
در مقدمه این کتاب آمده است: ولایت فقیه از مباحث دشوار و پردامنه فقهی است که در آن دانش های فقه، فلسفه و کلام با هم تلاقی میکنند؛ لذا بحثی میان رشته ای به شمار می آید؛ هدف این اثر نمایاندن تصوری واقعی و تاریخی از مرجعیت فقها در عرصه عمل و اجراست.
دامنه بررسی در این تحقیق، آرای فقیهان امامی از قرن چهارم تا سیزدهم هجری قمری است؛ در این محدوده زمانی، 113 عنوان کتاب در 344 جلد بررسی گردیده و در نهایت، 3201 عبارت از 77 عنوان کتاب، تهیه و در ذیل 49 باب فقهی تنظیم شده است.
این تحقیق نشان می دهد که عرصه های ولایت فقیه گستره ای به وسعت تمام فقه دارد، به گونه ای که این موضوع تقریبا در تمام ابواب فقهی مطرح شده است.
در این راستا، استاد گرامی آیت الله صادق لاریجانی طرحی را مشتمل بر چهار بخش به مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی ارائه دادند که در شورای پژوهش دانشگاه تصویب گردید و برای اجرا به گروه پژوهشی فقه و اصول ابلاغ شد؛ بخش‌های این طرح عبارت است از:
بخش اول: مباحث کلامی ـ فلسفی در باب حکومت؛ این بخش از سرفصل‌هایی همانند «مفهوم دولت و حکومت»، «حکومت دینی»، «مشروعیت حکومت‌ها(الزام سیاسی) » و «ولایت فقیه: بحثی فقهی یا کلامی ـ فلسفی» تشکیل شده است.
بخش دوم: ادله ولایت فقیه؛ در این بخش دلیل‌هایی که برای اثبات ولایت فقها مورد استفاده قرار گرفته است، بررسی می شوند و طبیعتا برخی از مبادی تصوریه بحث، مثل مفهوم ولایت نیز مورد بحث قرار می‌گیرد.
بخش سوم: مباحث جانبی، که عمدتا برای پاسخگویی به برخی از شبهات در باب ولایت فقیه مطرح شده اند و لکن در واقع، هر یک خود بحثی مستقل است، مانند بحث تزاحم ولایت ها، امور حسبیه، ولایت و جمهوریت و امثال آن.
بحث چهارم: استقرا در کلمات فقها و یافتن موارد رجوع به فقیه در سراسر فقه.
برای تحقیق و نگارش بخش چهارم، مقرر شد که عرصه های مطرح شده برای ولایت فقیه در کتاب های فقهیان مطالعه، جمع آوری و تنظیم شود.
لازم به ذکر است؛ کتاب فقیهان امامی و عرصه های ولایت فقیه در دو جلد به محضر خوانندگان محترم تقدیم می شود و بخش ها و فصل های دیگر طرح؛ همانند «ولایت در لغت، قرآن و سنت»، «ادله ولایت فقیه» و... ان شاءالله در جلدهای دیگر در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت./604/م